Berliner Zeitung o wystawie Plantstory w Instytucie Pileckiego w Berlinie - Instytut Pileckiego

10 grudnia 2025 roku na łamach dziennika Berliner Zeitung ukazała się recenzja autorstwa Amy McPherson poświęcona wystawie Instytutu Pileckiego w Berlinie „Plantstoria” oraz towarzyszącemu jej spotkaniu „Architektur als Werkzeug kolonialer Gewalt: Die Erforschung Ostmitteleuropas aus postkolonialer Perspektive“

 (pol. „Architektura jako narzędzie przemocy kolonialnej: badania Europy Wschodniej z perspektywy postkolonialnej”)

Autorka prowadzi czytelnika przez szeroką perspektywę historyczną, od przekształceń Ciechanowa dokonanych przez niemieckich okupantów z czasów nazistowskich, aż po zniszczenie i rusyfikację Mariupola, wpisując te procesy w historię totalitaryzmu i logikę longue durée.

Architektura i urbanistyka to nie tylko elementy estetyczne, lecz także wyraz kultury i ideologii. W czasach wojny mogą stać się narzędziami propagandy, ucisku i kolonizacji. O tym przypomina wystawa »Plantstoria« w Instytucie Pileckiego w Berlinie. Ekspozycja analizuje miasto Ciechanów oraz to, jak wkroczenie nazistów zmieniło jego wygląd i architekturę – pisze McPherson.

Chodzi jednak także o nowsze przykłady, takie jak rusyfikacja ukraińskich miast, którą można obserwować w Mariupolu. Mariupol został 16 maja 2022 roku całkowicie zajęty przez siły rosyjskie. Od tego czasu jest systematycznie rusyfikowany. Jednym z kluczowych elementów jest przekształcanie przestrzeni publicznej.

Zmienia się również sama architektura miasta. Wiele zniszczonych lub historycznych budynków nie jest restaurowanych, lecz wyburzanych i zastępowanych nowymi, często wymiennymi budynkami mieszkalnymi i administracyjnymi, które odpowiadają raczej rosyjskim standardom niż dawnemu charakterowi urbanistycznemu Mariupola. Proces odbudowy służy nie tyle rekonstrukcji dawnego miasta, ile tworzeniu nowego, politycznie kontrolowanego wizerunku urbanistycznego. Również te zagadnienia będą omawiane podczas wydarzenia.