Damian Markowski - Instytut Pileckiego

Absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (2010), doktor nauk humanistycznych w dziedzinie historii na Wydziale Historycznym UW (2016). 4 października 2024 r. uzyskał w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych, dyscyplina historia. Pracował między innymi w Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytucie Pamięci Narodowej. Od 2022 r. pracownik Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego. W sierpniu 2024 r. rozpoczął pracę w Ośrodku Badań nad Totalitaryzmami na stanowisku adiunkta. Współpracownik licznych krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych, m.in. Instytutu Studiów Politycznych PAN, Muzeum Historii Polski i Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie. W latach 2014-2017 kierownik merytoryczny projektu poszukiwania mogił żołnierzy polskich poległych w 1939 r. pod Lwowem o nazwie „Strażnicy Narodowej Pamięci”, realizowanego pod patronatem Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

W kręgu jego zainteresowań badawczych znajdują się takie zagadnienia jak historia dawnych Ziem Wschodnich II Rzeczypospolitej ze szczególnym uwzględnieniem pierwszej połowy XX wieku i zagadnień natury politycznej i gospodarczej, historia Rosji i Związku Sowieckiego, proces sowietyzacji Europy Wschodniej podczas rządów Josifa Stalina, polityka pamięci państw europejskich oraz stosunki polsko-ukraińskie.

Zdobywca licznych stypendiów krajowych i zagranicznych, odbył staże i wyjazdy badawcze m.in. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Czechach, na Litwie i Ukrainie. Otrzymał Nagrodę „Przeglądu Wschodniego” (2020),Nagrodę im. Janusza Kurtyki (2019), Nagrodę Prezesa IPN (2018), a ponadto był nominowany do Nagrody im. Tomasza Strzembosza (2019).

Recenzent artykułów w licznych pismach naukowych.

Najważniejsze publikacje:

Monografie naukowe:

  • W cieniu Wołynia. „Antypolska akcja” OUN i UPA w Galicji Wschodniej 1943-1945,

 Kraków 2023, Wydawnictwo Literackie, ss. 535;

  • Zwei Aufstände. Die Schlacht um Lemberg 1918, Peter Lang, Berlin, 2021, ss. 456;
  • Lwów or L’viv? Two Uprisings in 1918, Peter Lang, Berlin 2021, ss. 418;

(publikacje 2 i 3 są tłumaczeniami książki Dwa powstania)

  • Lwów 1944, Bellona, Warszawa 2021, ss. 252;
  • Dwa powstania. Bitwa o Lwów 1918. Wojna i nowoczesny konflikt pamięci,

Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019, ss. 475;

  • Anatomia strachu. Sowietyzacja obwodu lwowskiego 1944-1953. Studium zmian polityczno-gospodarczych, Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa 2018, ss. 587;

W PROCESIE WYDAWNICZYM: Historia gospodarcza ziem polskich 1939-1949, tom 2: 1939-1945 (współautorstwo tomu wraz z prof. Mirosławem Kłuskiem), Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, ss. 712 (mszps), planowana data wydania – 2025 r.

Rozdziały w monografiach naukowych

  • Na drodze do nowego sowieckiego „zachodu”? Wokół problemu powtórnej sowietyzacji gospodarczej i politycznej zachodnich obwodów USRS 1944-1953 [w:] Od rewolucji do pierestrojki. Transformacje Wschodniej Europy w ostatnim stuleciu, red. Magdalena Gibiec, Grzegorz Hryciuk, Małgorzata Ruchniewicz, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2022, ss. 113-137;
  • From the Molotov-Ribbentrop Pact to the Territorial Agreement of “the Big Three”: Redrawing the Polish-Ukrainian Border in 1939-52 [w:] Making Ukraine. Negotiating, Contesting, and Drawing the Borders in the Twentieth Century, red. Olena Pal’ko, Constantin Ardeleanu, McGill-Queen’s University Press, Montreal-Kingston-London-Chicago, 2022, ss. 138-163;
  • Polityka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów wobec ludności polskiej w latach 1939-1944. Szkic syntetyczny, [w:] Historia pisana chłopską krwią. Zamojszczyzna, Wołyń i Małopolska Wschodnia w latach II wojny światowej, red. Janusz Gmitruk, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa 2015, ss. 105-114;
  • Niezdobyty bastion. Walki o Uniwersytet Warszawski podczas powstania warszawskiego, [w:] Z dziejów Warszawy, t. I, Społeczeństwo, red. Michał Kopczyński i Katarzyna Wagner, Warszawa 2010;
  • Zwyciężyć, czyli przetrwać. Próby radzenia sobie w powstańczej Warszawie na wybranych przykładach z życia ludności cywilnej, [w:]  Z dziejów Warszawy, t. III, Przedsiębiorczość, red. Michał Kopczyński i Katarzyna Wagner, Warszawa 2012

Artykuły naukowe i recenzje:

  • Wielka blokada. Przeciwpartyzancka operacja sił bezpieczeństwa wewnętrznego USRR w Karpatach Wschodnich (styczeń - kwiecień 1946 r.), „Przegląd Historyczny” 2013, t. 104, z. 4, ss. 729-748;
  • Partyjne elity sowieckiego Lwowa 1944-1953. Rzecz o nowej elicie starego miasta, „Studia Polityczne” 2016, nr 4 (44), ss. 47-70;
  • Recenzja pracy PRL a wojna domowa w Grecji / The Polish People's Republic and the Greek Civil War, red. Magdalena Semczyszyn, tłum. ang. Joanna Gołąb, Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Szczecin 2016, ss. 272, [w:] „Rocznik Polsko-Niemiecki” 2016, nr 24, z. 2;
  • Między trzema okupacjami. Bankowość okupantów na terenie przedwojennych Ziem Wschodnich 1939-1946. Zarys problematyki, „Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX” 2022, nr 6, Warszawa, ss. 98-115;
  • Review of Olena Pal’ko book, Making Ukraine Soviet: Literature and Cultural Politics under Lenin and Stalin. London, Bloomsbury Academic, 2020. 280 pp

Recenzja opublikowana na platformie humanistycznej H-Net

https://networks.h-net.org/node/4555727/reviews/8233756/markowski-palko-making-ukraine-soviet-literature-and-cultural

  • Tarcza i miecz rewolucji. NKWD/MWD i NKGB/MGB: organy bezpieczeństwa państwowego USRS w obwodzie lwowskim, 1944-1946. Wybrane aspekty działalności, „Kwartalnik Kresowy” 2021, R. 7, nr 2, ss. 213-234;
  • Ostatni leśni czy zbrojne podziemie? Wokół charakteru działalności zbrojnej Obszaru NIE Lwów (sierpień 1944 – maj 1945 roku), „Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej im. J. Piłsudskiego” 2021, nr 2, s. 127-143;
  • Wołyńskie powstanie. Epopeja 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK (styczeń-kwiecień 1944 r.), „Niepodległość i Pamięć” 2013, t. 20, nr 3-4 (43-44), ss. 141-182;
  • „Odwiecznie ukraińskie miasto”. Sowiecka polityka pamięci wobec Lwowa i okolic w okresie późnego stalinizmu (1944-1953). Miejscowości, ulice, upamiętnienia, „Przeszłość i Pamięć. Biuletyn Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa” 2013, nr 42;