Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha i Instytut Pileckiego serdecznie zapraszają do obejrzenia spotkania z dr Olgą Barbasiewicz.

Dr Olga Barbasiewicz – autorka wydanej w 2023 roku przez Instytut Pileckiego książki „Ocaleni w Azji Wschodniej. Działalność państwa polskiego w latach 1940–1945 na rzecz obywateli RP – uchodźców w Japonii i Szanghaju”. Politolożka i japonistka specjalizująca się w polityce zagranicznej Japonii oraz w relacjach polsko-japońskich. Wykładowczyni Uniwersytetu SWPS. Badaczka polityki polskiego rządu wobec żydowskich uchodźców w czasie II wojny światowej.

Prof. Hubert Chudzio (prowadzący) – historyk specjalizujący się w epoce XIX wieku, tematyce zsyłek, wypędzeń i migracji, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, założyciel i pierwszy dyrektor Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń UP.

Prof. Jakub Polit (gość) – historyk, w którego zainteresowaniach mieszczą się stosunki międzynarodowe w XIX i XX wieku, także w Azji Wschodniej i na Pacyfiku, w tym dzieje Japonii, pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Po ataku na Rzeczpospolitą w 1939 roku wielu polskich obywateli uciekło przed działaniami zbrojnymi na Wileńszczyznę lub Litwę kowieńską. Po wcieleniu Litwy do ZSRS część z nich postanowiła udać się do krajów Dalekiego Wschodu. Wśród nich była znaczna liczba Żydów. Dzięki działaniom polskich służb dyplomatycznych w Japonii oraz w Harbinie i Szanghaju po dotarciu na miejsce potwierdzono obywatelstwo uchodźców, przez co zyskali oni opiekę dyplomatyczną oraz pomoc finansową pozwalającą części osób na udanie się do państw neutralnych, m.in. Stanów Zjednoczonych czy Kanady. Dzięki polskim paszportom ich sytuacja po przeniesieniu do Szanghaju była diametralnie inna niż Żydów niemieckich czy austriackich, którzy po wyjeździe z III Rzeszy stali się bezpaństwowcami.

Publikacja opowiada o roli przedstawicieli rządu RP w niesieniu pomocy na rzecz tysięcy obywateli polskich – w większości Żydów – którzy w ucieczce przed wojną w Europie trafili do Azji Wschodniej. Kluczową postacią w organizacji tej pomocy ze strony polskich władz był Tadeusz Romer – ambasador RP w Japonii w latach 1937-1941. To pierwsza monografia naukowa oparta na materiałach m.in. z japońskich, kanadyjskich, litewskich i amerykańskich archiwów, która tak obszernie prezentuje ten nieznany rozdział II wojny światowej.

Książka została nominowana do Nagrody im. Oskara Haleckiego w konkursie „Książka Historyczna Roku” 2023 w kategorii „Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku”.