Szukając miejsca dla siebie... Losy Powstańców Warszawskich na Ziemiach Odzyskanych - Instytut Pileckiego

85. rocznica wybuchu II wojny

05.09.2024 (CZW) 18.00

Szukając miejsca dla siebie... Losy Powstańców Warszawskich na Ziemiach Odzyskanych

Spotkanie wokół książka Wojciecha Brojera „Mikołaj Wasik pierwszy wójt Dąbrówna”. 5 września zapraszamy na pierwsze po wakacjach spotkanie z cyklu "Czwartki w DBK"!

W 1945 r. powstańcy warszawscy stanęli przed trudną decyzją. Czy wracać do Polski, czy wracać do Warszawy, czy szukać nowego domu poza ruinami rodzinnego miasta uciekając przed politycznymi prześladowaniami? Tak było w przypadku Mikołaja Wasika, żołnierza powstańczego Zgrupowania Chrobry II. Rozpoczął nowe życie w mazurskim miasteczku Dąbrówno, gdzie wkrótce został wójtem gminy. Pełniąc tę funkcję, doprowadził do zbudowania pomnika upamiętniającego Powstanie Warszawskie – jednego z pierwszych takich pomników poza Warszawą. To nie jedyny przykład dawnego powstańca, który próbował zbudować swój świat na tzw. Ziemiach Odzyskanych.

Gośćmi prof. Andrzeja Zawistowskiego (Instytut Pileckiego) będą autor książki dr Wojciech Brojer oraz dr Grzegorz Jasiński, historyk wojskowości.  

Czas: 5.09.2024 r. | godz. 18:00
Miejsce: Dom Bez Kantów, Krakowskie Przedmieście 11

Spotkanie jest jednym z wydarzeń organizowanych przez Instytut Pileckiego w ramach obchodów 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej Nigdy więcej! (www.instytutpileckiego.pl).

Mikołaj Wasik (1898-1977), st. sierżant Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej, uczestnik Bitwy Warszawskiej 1920, obrońca stolicy we wrześniu 1939, powstaniec warszawski 1944 roku, twórca jednego z pierwszych w Polsce pomników Powstania Warszawskiego, pierwszy po wojnie wójt Dąbrówna.

Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej (1957): (od lewej) Kazimierz Kowalczyk (wiceprzewodniczący), Irena Napiórkowska (radna), Łucja Tupaj (sekretarz), Mikołaj Wasik (przewodniczący), Halina Krajewska (kancelistka). Fot. prywatna.
Fotografia małżeńska Mikołaja Wasika i Janiny Gąsowskiej (1920) wkrótce po bitwie warszawskiej z bolszewikami. Wasik w mundurze artylerzysty konnego. Fot. własność rodziny Wasików.

Wojciech Brojer (ur. 1949), doktor nauk historycznych, mediewista, autor książek Diabeł w wyobraźni średniowiecznej. Trzynastowieczne exempla kaznodziejskie, 2003 i ‘Sefer ha-bahir’. ‘Księga światła ukrytego’. Tłumaczenie i komentarze (wraz z Janem Doktórem i Bohdanem Kosem), 2022 oraz licznych artykułów na temat średniowiecznej teologii chrześcijańskiej i żydowskiej, także biblistyki. Jest również autorem dwóch biografii: o Marianie Boguszu (1920-1980), warszawskim malarzu promującym w 1955 roku zerwanie z socrealizmem w powojennej sztuce polskiej: ‘Malując słuchałem muzyki songów’. Marian Bogusz. ‘Opera za trzy grosze’. Bertold Brecht, 2011 oraz wydawanej opowieści o Mikołaju Wasiku, twórcy najstarszego pomnika Powstania Warszawskiego.

Dr Grzegorz Jasiński jest historykiem wojskowości od lat zajmującym się tematyką II wojny światowej, w tym Powstania Warszawskiego. W latach 2010–2016 kierował pracami Wojskowego Biura Badań Historycznych i był redaktorem naczelnym kwartalnika naukowego „Przegląd Historyczno-Wojskowy” oraz rocznika „Kronika Wojska Polskiego”. Obecnie kieruje pracami Zakładu Nauk Humanistycznych w Instytucie Organizacji i Zarządzania Wojskowej Akademii Technicznej. Jest autorem i współautorem kilkunastu monografii naukowych. We wrześniu br. ukaże się jego najnowsza książka poświęcona dowódcy Powstania Warszawskiego pt. „Generał Antoni Chruściel. Biografia nieoczywista”.

Dr hab. Andrzej Zawistowski, historyk; od 1998 r. pracownik Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, w latach 2006-2017 pracownik IPN (m.in. dyrektor Biura Edukacji Publicznej), 2017-2020 kierownik Działu Historycznego Muzeum Powstania Warszawskiego, od 2020 r. profesor Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego. Naukowo zajmuje się badaniami nad politycznymi, gospodarczymi i społecznymi aspektami historii Polski w XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów PRL. Autor kilkudziesięciu prac naukowych i kilkuset prac popularnonaukowych. Współautor wystaw czasowych i elementów uzupełniających wystawę stałą Muzeum Powstania Warszawskiego oraz ekspozycji „Cele Bezpieki” w dawnym budynku Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Zobacz także

  • Koncert „Portrety” Adam Bałdych Quintet! | 21 września g. 19:00

    85. rocznica wybuchu II wojny

    Koncert „Portrety” Adam Bałdych Quintet! | 21 września g. 19:00

    21 września, z okazji Międzynarodowego Dnia Pokoju, Instytut Pileckiego zaprasza na koncert „Portrety” Adama Bałdycha (Adam Bałdych Quintet) – wybitnego kompozytora i wirtuoza skrzypiec.

  • Już wkrótce! Wernisaż wystawy „Lemkin. Witness to the Age of Genocide” w siedzibie ONZ w Nowym Jorku

    kultura

    Już wkrótce! Wernisaż wystawy „Lemkin. Witness to the Age of Genocide” w siedzibie ONZ w Nowym Jorku

    Z okazji przypadającej w tym roku 65. rocznicy śmierci Rafała Lemkina wystawa „Lemkin. Witness to the Age of Genocide” ponownie zagości w Stałym Przedstawicielstwie RP przy ONZ w Nowym Jorku.

  • Internetowa premiera filmu "A więc wojna!" | 31 sierpnia, godz. 18:00

    85. rocznica wybuchu II wojny

    Internetowa premiera filmu "A więc wojna!" | 31 sierpnia, godz. 18:00

    W sobotę, 31 sierpnia o godz. 18:00, z okazji zbliżającej się 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej, zapraszamy na kanał YT Instytutu Pileckiego na internetową premierę filmu "A więc wojna! - Niezapomniane kadry - opowieść o czasie pokoju i wojny".