Wkład polskich prawników w prace Komisji Narodów Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych - Instytut Pileckiego

Polscy prawnicy aktywnie uczestniczyli w pracach UNWCC od momentu utworzenia Komisji. W pierwszych miesiącach współpracy rząd polski złożył największą liczbę aktów oskarżenia spośród wszystkich państw alianckich, a do lipca 1945 roku dostarczył dossier ponad 1000 podejrzanych.

Komisja Narodów Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych (United Nations War Crimes Commission, UNWCC, 1943-1948) została utworzona jesienią 1943 roku i była pierwszym międzynarodowym organem państw alianckich, odpowiedzialnym za gromadzenie dokumentacji zbrodni popełnionych przez państwa Osi w krajach okupowanych. Jej zadaniem było również opracowywanie zagadnień prawnych, związanych z oceną przedkładanej dokumentacji i przygotowaniami do powojennych procesów karnych oraz wspieraniem międzynarodowej współpracy w tym zakresie. Istotną rolę w utworzeniu Komisji Narodów Zjednoczonych odegrały rządy państw okupowanych, w szczególności polski i czechosłowacki, dążące od pierwszych lat wojny do wypracowania przez aliantów zasad wspólnej polityki ścigania i karania zbrodniarzy wojennych.

Przedmiotem projektu jest przebadanie zasobów polskich i zagranicznych archiwów oraz literatury przedmiotu, obrazujących współpracę władz polskich i polskich prawników z United Nations War Crimes Commission. Polscy prawnicy aktywnie uczestniczyli w pracach UNWCC od momentu utworzenia Komisji. W pierwszych miesiącach współpracy rząd polski złożył największą liczbę aktów oskarżenia spośród wszystkich państw alianckich, a do lipca 1945 roku dostarczył dossier ponad 1000 podejrzanych. Do marca 1948 Polska przedłożyła UNWCC łącznie 7 805 skarg przeciwko prawie 8 000 podejrzanym. Celem badań jest przybliżenie dorobku polskich delegatów do Komisji Narodów Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych, wkładu polskich prawników w rozwój międzynarodowego prawa karnego w oraz ich wpływu na kształt prawnych rozliczeń zbrodni nazistowskich w latach drugiej wojny światowej i po jej zakończeniu.

Kierownik projektu: Dr Dominika Uczkiewicz

Zdjęcie: Posiedzenie Komisji Narodów Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych (1945)